Elektrik Hırsız ve Yangın Bildirim Tesisatı Bakım ve Onarımı

2.1.3. Hırsız ve Yangın Bildirim Tesisatı Bakım ve Onarımı Yapma

İlk çağlardan bu yana insanlar sürekli korunmak ihtiyacındadırlar. Son yıllarda yaşanan olaylar gösterdi ki soygun ihbar ve alarm sistemlerine ihtiyaç artarak devam edecektir. İş yeriniz, deponuz, eviniz, okulunuz, villanız vb. maddi ve manevi değeri olan mallarınızı hırsızlık ve yangına karşı korumak en doğal ihtiyacınızdır.

Günümüzde hırsız ve yangın alarm sistemleri çoğu zaman beraber kurulmaktadır. Böylece tek bir tesisat üzerinde projelendirilen sistem, hem kurulum hem de maliyet açısından avantajlı olur.

Bu tesisatlar ile ilgili geniş bilgiyi Güvenlik Tesisatları ve Haberleşme Ve Bildirim Tesisatları modüllerinde bulabilirsiniz.. Biz burada hırsız ve yangın bildirim tesisatlarının bakım ve onarımının nasıl yapıldığından bahsedeceğiz.

• Hırsız Alarm Tesisatı

Bir hırsız alarm sistemi üç ana bölümden oluşur, bunlar;



Resim 2.12’deki tesisatta; 1-Alarm paneli 2-Harici tuş takımı 3-Manyetik kontak 4-Hareket dedektörü 5-Duman dedektörü 6-Gaz dedektörü 7-Su baskını dedektörü 8-İnfrared ışın dedektörü 9-Dahili siren 10-Harici siren’dir.

• Algılama üniteleri, Çeşitli dedektörlerden oluşur. Değişik sinyal ve bilgileri algılayarak sistemi harekete geçirir.
• Değerlendirme ünitesi: Hırsız alarm panelinden oluşur. Bu panel sisteme ait tüm cihazların kontrolünü ve elektrik beslemesini sağlar. Bir çoğu gelişmiş özelliklere sahiptir. Sistemin elektrik kesintilerinden etkilenmemesi için panel içinde akü bulunur.
• Çıkış üniteleri: Tesisatın ses ve ışıkla alarm verdiği kısımlardır. Sesli uyarıları sirenler, ışıklı uyarıları flaşörler sağlar. Bu ünitedeki “Telefon Arama Cihazı”, alarm devreye girdiğinde, önceden programlanmış olan telefon numaralarını arayarak yine önceden kaydedilmiş olan sesli mesajı iletir. Bazı alarm panellerinde sesli mesaj yerine sadece siren sesi iletilir. “Kominikatör” ile merkezi alarm izleme istasyonuna abone olan sistemlerde panel, alarm durumunda telefon hatlarını kullanarak merkezi izleme istasyonuna sinyal gönderir. Bu sinyal sayesinde hangi bölgeden ya da hangi sebepten dolayı alarmın devreye girdiği merkez istasyondan izlenip gereken işlem yapılır.

• Yangın Bildirim Tesisatı

Bir yangın alarm sistemi üç ana bölümden oluşur bunlar;


Resim 2.13’teki tesisatta: 1. Alarm kontrol paneli 2. Duman dedektörü 3. Yangın ihbar butonu 4. Siren 5. Gaz dedektörüdür. Sırayla açıklayalım:

Alarm Kontrol Paneli: Sistemin kalbi ve beynidir. Dedektörler ve diğer yardımcı cihazların tümü kontrol paneline bağlanır, panel, içinde bulunan akü sayesinde elektrik kesintilerinden etkilenmeden sistemin kesintisiz çalışmasını sağlar. Telefon arama cihazı bağlanabilir, böylelikle depo vs. maksatla kullanılan (insansız) yerlerde herhangi bir yangın durumunda sistem, telefon hattını kullanarak önceden programlanmış olan numaraları arayabilir.

Duman Dedektörü: Korunmakta olan yerin yangın riskine göre bir çok modeli bulunmaktadır. Dedektör tipleri hakkında detaylı bilgiyi, Genel Bilgi sayfasındaki Yangın İhbar Sisteminin Yapısı / Giriş (algılama) Üniteleri sayfasından edinebilirsiniz.

Yangın İhbar Butonu: Çıkış yollarında, özellikle merdiven sahanlıklarında ve açık havaya açılan kapıların yanlarına yerleştirilir. Genel olarak, sistem projelendirilirken bir yangın ihbar butonuna ulaşmak için katedilecek mesafe 30 metreyi geçmeyecek şekilde montaj gerçekleştirilir.

Siren: Yangın durumunda binanın tüm bölümlerinde en az 65dB ses şiddetinde sesli uyarı verecek şekilde monte edilirler.

Gaz Dedektörü: Mutfaklar ve kazan daireleri vb. alanlarda gaz kaçağına karşı uyarı amacıyla kullanılırlar.


2.1.3.1. Bakım Yapmada Kullanılan Araç Gereçler (Hırsız ve Yangın Bildirim Tesisatı)

Hırsız ve yangın bildirim tesisatlarında şu araç gereçler kullanılacaktır;

• JY(St)Y..Lg TYPE 1-2 Yangın İhbar Kablosu: TYPE 1, bina içi tesisatlarda yangın ihbar kablosu olarak kullanılır. TYPE 2’nin TYPE 1'den farkı tüm iletken bakırların kalaylı olmasıdır. İletkenin kalaylı olması, özellikle rutubetli yerlerde kullanılmasına olanak sağlamaktadır. Alev sızdırmazlık test sertifikaları vardır.
• Alüminyum Ekranlı Sinyal ve Kumanda Kabloları (Liy (St) Y): Elektronik kontrol sistemlerinde sinyal ve bilgi iletişim kabloları olarak kullanılır. Elektrolitik tavlı bakır iletkeni olan yarı sert PVC izolasyonlu çok damarlı, grup büküm üzerine ayırıcı olarak polyester bant bulunan, PVC kılıflı, kılıf ve ayırıcı arasında alüminyum ekran ve toprak teli bulunan kablolardır. Alev sızdırmazlık test sertifikaları vardır.

2.1.3.2. İşlem Sırası

• Durum muayenelerini yapınız.
• Bakım ve onarıma, tesisatın en uç noktasından yani dedektörlerden başlayınız.
• Detektörlerin etki alanı en az 50 m² olmalıdır. Detektörlerin, harici etkilerden, örneğin rutubet, titreşim vs. korunduğundan emin olunuz. Yerleşimlerini kontrol ediniz.
• Dedektörlerin sağlamlığını kontrol ediniz.
• Yangın ihbar butonlarının yerleşimlerini ve buton bağlantılarını kontrol ediniz.
• Devredeki alarmı verecek olan siren, korna ve flaşörlerin sağlamlığını kontrol ediniz.
• Hırsız alarm ve yangın alarm panelleri ile dedektörler (algılama üniteleri), arası kablo bağlantısının kopuk ve kısa devre kontrollerini AVOMETRE ile yapınız.
• Hırsız alarm ve yangın alarm panelleri ile siren ya da flaşör (çıkış üniteleri) arası kablo bağlantısının kopuk ve kısa devre kontrollerini AVOMETRE ile yapınız.
• Hırsız ve yangın alarm sistemlerinin telefon arama cihazları ile bağlantılarını kontrol ediniz.
• Bu tesisatların, hırsız alarm sistemlerinde kominikatör ve yangın alarm sistemlerinde söndürme ünitesiyle bağlantılarının sağlamlığını kontrol ediniz.
• Bakım ve onarım çalışması yaptığınız tesisatları çalıştırarak teslimatını yapınız. Yaptığınız faaliyetleri bir rapor halinde kayıt altına alınız.

2.1.3.3. Dikkat Edilecek Hususlar

• Sistemdeki tüm cihazlar ve kablolar sabotaja karşı korumalıdır. Özellikle harici siren kablosunun kesilmesi, kapağının açılması ve yerinden sökülmesi girişimlerine karşı ilave koruma düzeneklerine sahiptir. Kablo kesildiğinde, içindeki akü yardımıyla kendi başına çalar.
• Alarm çaldığında sadece sesli uyarı almak yeterli değildir, sistemin uzak noktaya da bilgi gönderebildiğini kontrol etmelisiniz.
• Yanlış montaj veya planlamadan dolayı alarm sisteminin gereksiz olarak devreye girme riski fazladır. Dış güvenliğe yönelik alarm sisteminde bütün açılan yerlerin ve canlı kısımların bulunduğu bölgelerin kontrol altına alınması sağlanır. İç güvenliğe yönelik alarm sisteminde ise evin içindeki belirli noktalarda oluşan hareketlere duyarlık gösteren sistemle güvenlik sağlanır. Alarm sisteminin çocuklar tarafından da kullanılabilecek özelliklerde olmasına dikkat edilmelidir.
• Tesisatlar, peşel, bergman veya PVC boru içerisinde plastik kılıflı ve plastik izoleli 0.5 mm. çapında iletkenleri havi hususi telefon kablolarıyla sıva altında yapılacaktır. Rutubetli yerlerde tesisat etanş malzeme ile sıva üstünden yapılacaktır. Taksimat kutuları arasındaki hatlarda aynışekilde tesisat yapılacaktır. Tesisatta hiç bir şekilde plastik izoleli, kordon tâbir edilen iletken kullanılmayacaktır. Telefon kabloları topraklama iletkenlerini ihtiva edecektir.
• Yangın ihbar butonlarının yerleşimi Bayındırlık Bakanlığı Teknik Şartnamesi’ne uygun olmalıdır. Bu durumda; İhbar butonları, herhangi bir

noktadan en fazla 50 m yatay erişim uzaklığında ve yerden yüksekliği 1.1 m. ile

1.4 m. arasında monte edilir.


• Detektörlerin test işlemlerinin yapılabilmesi ya da alarm veren detektörün ayırt edilebilmesi için her detektör üzerinde ışıklı bir ikaz da bulunmalı ve detektör alarm sinyali vermeye devam ettikçe bu ışık da yanar halde kalmalıdır. Dikkat ediniz.

2.2. Bayındırlık Bakanlığı Genel Teknik Şartnamesi

TV-Anten tesisatı

1-Anten, çatı arasında veya çatı üzerinde demir direklerdeki konsollara tespit edilmiş izolatörler üzerinde 4 mm² çıplak bakır tel (Anten teli) ile yapılacaktır. Toprak iletkeni en az

2.5 mm² dolu bakır tel olacak ve 0.25 mm²’lik bakır levha ile topraklanacak veya su şebekesine bağlanacaktır. İniş teli, plastik izoleli, en az 2.5 mm² olarak anten prizinin bulunduğu odaya bergman boru dahilinde ankastre veya sıva üstü getirilecektir.

2-Toprak hattı peşel veya PVC boru dahilinde ankastre olarak tesis edilecek ve anten prizine kadâr getirilecektir.

3-Anten prizi üzerinde toprak hattı ile anten hususi işaretlerle belirtilecektir. İniş hatları anten hatlarına lehimlenecektir. Anten tesisatına ait iniş ve toprak hatları prizden/prize geçmeyecektir. Televizyon anten iletkenleri koaksiyel kablo ile yapılacaktır.

Telefon tesisatı

1-Tesisat Peşel, Bergman veya PVC boru içerisinde plastik izoleli 0.5 mm. çapında hususi telefon telleri ile sıva altına yapılacaktır. Her makineye bir çift iletken ve toprak hattı çekilecektir. Toprak hattı müşterek olabilir. Rutubetli yerlerde tesisat etanş malzeme ile sıva üstünde yapılacaktır.

2-Ana hatlar kılıflı ve an az 0.50 mm. çapında plastik izoleli ve toprak hatlı özel telefon kablolarıyla yapılacaktır. Bunlar ana tali dağıtım kutuları arasında tesis edilecektir. Bu kablolar sıva altı veya üstünde peşel veya PVC boru içinden geçirilecektir. Boruların sıva üstü kısımlarında hususi kroşe veya üstünde peşel veya PVC boru içinden geçirilecektir. Boruların sıva üstü kısımlarında hususi kroşe veya konsollar üzerinde tespit edilecektir. Kabloların çift adedi ihtiyacın %10'u kadar fazla olacaktır. Plastik izoleli iletkenlerle yapılan ana hat tesisatında, çiftler muntazam bir dizi haline getirilerek büküldükten sonra boru içerisinden geçirilecektir. Bu gibi ana hatlar rutubetli yerlerden hiç bir suretle geçirilmeyecektir.

3-Tali dağıtım kutuları 1.25 mm. demir sacdan ve hususi telefon klemensleri ile donatılacaktır. Klemensler, kablosunun numarası ile işaret edilecektir. Kutu kapaklarına kutu numarası veya işareti yazılacaktır. Kapaklar demir sacdan menteşeli ve kilitli olacaktır. Telefon dağıtım kutularının bulunduğu yerde diğer zayıf akım dağıtım kutuları bulunursa müşterek bir çerçeve üstünde ve müşterek bir kapak altında bulunacaktır. Rutubetli yerlerde etanş dağıtım kutuları kullanılacaktır. Her kata bir dağıtım kutusu konulacak, o katın telefonları bu kutudan beslenecektir.

4-Telefon apareyleri tanınmış fabrika malı olacak, mikrotelefon, kordon, telefon priz ve fişi ile birlikte komple olarak duvar veya masa tipi olmak üzere monte edilecektir. Telefon sortileri kasa içinde özel telefon prizi ile nihayet bulacak ve telefon özel fişi ile bunlara tespit edilecektir. Telefon sorti hatları prizden prize geçmeyecektir. Masa telefonları priz seviyesinde ve duvar telefonları yerden 1.60 m. yükseklikte olacaktır.

5-Telefon kabloları telefon klemensleri bağlanmadan önce taksimat kutuları dahilinde muntazam bir kalıba sokulacak ve parafinlendikten sonra her aboneye ait klemenslerin ucuna lehimlenecektir.

6-Altı çifte kadar telefon kabloları için hususi telefon dağıtım kutularına ihtiyaç olmayıp bergman kare buatlar dahilinde bağlantıları yapmak mümkündür.

7-Bir oda dahilinde aynı numarayla birden fazla telefon abonesi bulunduğu takdirde birincisi normal telefon sortisi diğerleri paralel telefon sortisi sayılacak ve bedelleri buna göre ödenecektir.

8-Yeraltı tipi telefon kablolarının toprak altında döşenmesi, kuvvetli akım yeraltı kablolarına ait şartnamede yazılı hususlara göre yapılacaktır.

Harici tip telefon kabloları en az 10 cm. çapında büzler dahilinde döşenecektir. Büzler 1-4 gözlü olarak imal edilecektir. Her bir gözden bir kablodan fazla geçirilmeyecektir. Büzlerin dozajı en az 400 olacaktır. Büzler geçmeli tipten olacak ve ek yerleri çimento kuşakla çevrilecektir. Büzlerin üst seviyesi toprak seviyesinin 70 cm. derinliğinde olacaktır. Büzler bir doğru üzerine döşenecektir. İstikamet değişikliklerinde, şube hatlarının alınması veya kablo eklerinin yapılması icabeden rögarlar inşa edilecektir. Ek yerlerinde kablolar birer metre fazla bırakılacaktır. Rögar ölçüleri, içinde en az bir kişinin çalışmasına, muf yapmasına ve kabloya zarar vermeden kablonun çekilmesine uygun olmalıdır.

Rögarlar, donanma tesisatında belirtilen özellikte olacaktır. Rögar bedeli kablo kanalı seri döpri fiyatına, kurşun kılıflı mufların bedeli, bina haricinde telefon hatları fiyatlarına dahil edildiğinden ayrıca bir bedel ödenmeyecektir.

9-Tesisatın izolasyon direnci, ana dağıtım kutusundan telefon apereylerine kadar megaohmdan az olmayacaktır.

10-Bu şartnamede söylenmeyen hususlar için TSE, VDE, VSE veya benzeri talimatnamelerin hükümleri esas kabul edilecektir.

Yangın ihbar ve alarm tesisatı

1-Tesisat, peşel, bergman veya PVC boru içerisinde plastik kılıflı ve plastik izoleli 0.5 mm. çapında iletkenleri havi hususi telefon kablolarıyla sıva altında yapılacaktır. Rutubetli yerlerde tesisat etanş malzeme ile sıva üstünden yapılacaktır. Taksimat kutuları arasındaki hatlarda aynışekilde tesisat yapılacaktır. Tesisatta hiç bir şekilde plastik izoleli, kordon tâbir edilen iletken kullanılmayacaktır. Telefon kabloları topraklama iletkenlerini ihtiva edecektir.

2-Tali dağıtım kutuları 1 mm. DKP sacdan yapılacak ve özel telefon klemensleri ile irtibatlar yapılacaktır. Kapaklar menteşeli ve kilitli olacaktır. Rutubetli yerlerde etanş olacaktır. Kutular bir kat sülyen ve 2 kat madeni boya ile boyanacaktır. Kapaklardan numara veya özel işaret olacaktır. Kapak içlerinde klemens numaraları ve bunlara ait kotları belirten bir cetvel olacaktır.

3-Tesisatta kullanılacak örgülü telli iletkenlerin uçlarında teller birbirine lehimlenecek, iletkenler toplu halde bükülmüş olacaktır.

4-Tesisatın İzolasyon direnci 6 megaohmdan aşağı olmayacaktır.

5-Yangın ihbar düğmeleri, üzerinde “Yangın düğmesi’ ve “Camı kır-Düğmeye bas” yazılı olan, özel şekilde yapılmış, cam kapaklı ve kırmızı boyalı kutular içine yerleştirilecektir. Bunlarda açma ve kapama kontakları bulunacaktır. Düğmeler yerden 1.40

m. yüksekliğe konulacaktır.

6-Alarm klaksonu sortileri peşel, bergman veya PVC boru içerisinde plastik izoleli, en az 1.5 mm² kesitinde iletkenlerle yapılacaktır. Ana hatlar, mesafe uzunsa 2.5 mm² olacaktır. Klaksonlar duvara ankastre sac kasalar içine konulacak, pirinç veya paslanmaz madenden yapılmış kafes telli ve etrafı lamalarla çevrili kapaklarla kapatılacaktır. Kasa bir kat sülyen ve iki kat madeni boya ile boyanacaktır. Yan yana bulunan paydos çanları ve klaksonlar aynı kasa içine yerleştirilecektir. Rutubetli yerlerde klaksonlar etanş tip olacak ve sıva üstü olarak duvara monte edilecektir. Alarm klaksonları,110-220 V. A.C. veya santraldeki çalışma voltajına bağlı olarak D.C. gerilimle çalışabilmelidir.

7-Bir binanın yangın alarm sisteminde korunmuş sayılabilmesi için, yalnız o binanın değil, aynı yapı bünyesinde bulunan binaya bitişik veya binayla direk irtibatlı olan diğer binalarında aynı sistemde korunmuş olması gereklidir.

8-Yangın Ihbar Santralları : Yangın ihbar santralları buton veya detektörlerden gelen ikazı değerlendirip, ses ve ışıkla ilgililere ileten cihazlardır. Bu santrallar kullanılacakları yerlerde, tercihan 24 saat devamlı insan bulunan yerlere konulmalıdır. Bu yerler itfaiye binası, bekçi odası, giriş kapıcı binası, operatisris odası, müracaat mahalleri olabilir. Bu yerlerin ayrıca santralın harici tesirlerden etkilenmemesi için, motor veya ark yapan elektrikli cihazlardan uzak olması uygun olur.

9- Şarj ve Besleme Ünitesi: Santrallar 110-220 V.A.C. gerilimle beslenecektir. Çalışması ise firmanın belirleyeceği 12-24 veya 48 V. D.C. olacaktır. Santralı besleyecek akü bataryası sistemi en az 48 saat besleyecek kapasitede olacaktır. Şarj ünitesi santralın 48 saat çalışmasında sarfettiği enerjiyi 12-18 saatte aküye şarj etmelidir. Santral ±%20 şebeke geriliminde çalışabilmeli ve bu sınırlar dışına çıkıldığında şebeke otomatik olarak devre dışı olarak besleme aküden sağlanmalıdır.

10-Sistem A.C. kaçakları için topraklama klemensli olacak ve iyi bir şekilde topraklanacaktır. 11-Santrale ait katalog ve orijinal bağlantışemaları, işletme ve bakım tarifnameleri asılacak. 12-Telefon ve yangın ihbar tesislerine ait dağıtım kutuları mümkün mertebe yan yana ve tek bir dağıtma kutusu içinde birleştirilecektir. 13-Tesisatın yapılmasında “Devlet tarafından kullanılan binaların yangından korunması hakkında yönetmelik” in yürürlükte olan tarihlisine uyulacaktır.

Aranan Bazı kelimeler: kapı zil tesisatı şeması, inşaat halindeyken elektrik tesisatı nasıl çekilir, topraklama nasıl yapılır, binada elektrik panosu, elektrikçi sustası nasıl çekilir, tesisat örnek web siteleri, binaya elektrik nasıl döşenir, ev elektrik tesisat bilgisi, dış kapı mandalları ayarı nasıl yapılır, araçların elektrik bakımları nasıl yapılır, kapı otomatiği iç yapısı, problemin PLC programı yapılırken, zil devresi şeması, kapı otomatiği montajı nasıl yapılır, megafon tesisatı nasıl yapılır, inşaat elektrik tesisatı nasıl yapılır, elektrik tesisatta kaçak, diafonlu zil tesisatı, elektrik mp nedir, oda lambası ve gece lambası ikili anahtarla nasıl yapılır, yapı kuvvet tesisatı bakım onarımı, quick test 220 volt priz,catv hat tekrarlayici hattan beslemeli, priz tesisatı bakım onarımı, nemli yer katlı bina elektrik tesisat projesi, haberleşme ve bildirim tesisatları, elektrik aksami yillik bakim teknik şartname, 3lü fiş bağlantıları, nemli yer tesisatı yapımı, elektrik tesisatında güç tespit yöntemleri, 3 KATLI BİNA ZİL ŞEMASI, priz tesisatı bakım ve onarımı, hastane işıklı ve numaratörlü çağırma tesisatı, yangın ihbar ve hırsız alarm sisteminin tesisatı, dijital numaratörler kablo bağlantısı